John A. Lent - Bilişim ve Karikatür

Karikatür ve Bilişim

John A. Lent

Bilişim ve Karikatür

Bilgi teknolojisi, hızlı gelişimiyle yolunda ne var ne yoksa bir kenara itti. Bilgisayar, internet ve genel anlamda bilişim, “küresel köy”ün yaratıcıları, insan ırkının kurtarıcıları ve uluslararası kardeşlik, barış ve anlayışın simgesi olarak göklere çıkarıldı. Dünya nüfusunun çok küçük bir kısmı bu teknolojiye erişebildiği için (dünya nüfusunun yüzde 50’si telefon bile kullanmıyor) ve telematic donanım ve yazılımın büyük bir kısmının gözetim, sömürme, savaş ve ticarileşme eğilimli askeri ve büyük kurumsal sermayelerin elinde olduğu için bu belirten tanımların hiçbiri doğru değil.

Bütün bunların yanında bilişimin karikatür üzerinde çok büyük etkisi olduğu inkar edilemez. Animasyon alanında bilgisayarlar, çok benzer modellerin resimlerini sürekli olarak yeniden çizmek gibi sıkıcı işlerde, 3-D efektleri sağlamada ve karakter tasarımında kullanılıyor. Dahası, canlı aksiyon filmlerinde kullanılan video oyunları ve animasyonlu özel efektler gibi animasyonun yeni alt alanları da belirdi.

Bilgisayarlar basılı medya karikatüristlerinin birçok alanda çok işine yarıyor. Birincisi, karikatürlerin faks ya da e-posta yoluyla herhangi bir yerden bütün dünyaya hızlı yayılmasını sağlıyor. Bu sebepten dolayı, Malezyalı karikatürist Lat (Mohd. Nor. Khalid), bana Kuala Lumpur’daki New Straits Times’a sürekli olarak seyahatleri sırasında karikatür hazırlayarak gönderdiğini söyledi. Salih Memecan da karikatür serilerini, politik karikatürlerini ve animasyonlu piyeslerini Scarsdale New York’ta yaşarken düzenli olarak İstanbul’daki Sabah gazetesine gönderiyor. İkincisi, ise bilgisayarlar izole olmuş karikatüristlere dünyaya bağlanma, fikir paylaşma ve anında geri bildirim alma, editör ve diğer karikatüristlerle iletişim kurma, eserlerini diğerleriyle web sayfaları oluşturarak paylaşma ve birçok ülke ve organizasyon web sayfalarına bağlanma, kendileri için olabilecek fırsatları öğrenme, ürünlerini gösterme ve satma (sayısız karikatür pazarı, sergisi ve yarışmasında) fırsatı sunuyor. Üçüncüsü ise bilgisayarlar, giderek artan örneklerde görüldüğü üzere karikatüristler tarafından işlerini bitirme ve gerçekten ağır iş olarak nitelendirilebilecek gölgeleme ve benzeri detaylandırmalarda kullanılıyor.

Bilişim, aynı zamanda yüzlerce (belki de binlerce) karikatür ve mizah web sitesiyle mizah sanatı tüketicilerinin seçeneklerini de genişletti. Bu tip sitelerin karikatürü uluslararasılaştırma eğilimi de var.

Ne var ki, bilgisayarın karikatür alanında kullanımının ihtiyatlı bir şekilde ilerletilmesi gerekiyor. Tıpkı diğer herhangi bir araç gibi bilişim de sonuç değil sadece bir araç. Karikatüristler bilgisayarlara körü körüne güvenmediklerine, beyinlerini kullanarak yaratıcılıklarını koruduklarına, genel anlamda hırs merkezli mizah ve karikatür endüstrisi tarafından vazgeçilebilir sayılmayacaklarından emin olmalılar. Sibernetiğin babası Norbert Wiener 1945 başlarında buluşunun yanlış ellerde insanları yeteneksizleştirip işisiz bırakacak bir hale gelmesinden kaygılandığını söylemiş, askeri ve kurumsal yapıları muhtemel sanıklar olarak göstermişti.

Gerçekten de bilgisayarlar bilgece kullanılmadıkları zaman yaratıcılığı törpüleyebilirler. Karikatüristler yazar, besteci ve benzeri sanatçılardan farklı değillerdir; onlar da düşünmek kavramsallaştırmak ve işlerini yapmak için zaman ve özgürlüğe ihtiyaç duyarlar. Köle gibi e-posta yazıp yanıtlayan, birbirinden ilginç sitelerde dolaşan ve yeni edindikleri oyuncaklarıyla (bilgisayarlar ya da yazılımlar) tamirat yapanlar değerli zamanlarından çaldıklarını inkar ederler.

Bilişim çağının başından bu yana bu teknolojiye sahip olan ve olmayanın arasındaki boşluk ciddi bir şekilde artmış durumda. Aynısı karikatür için de geçerli; dünya çapında bilgisayara erişimi ya da erişim gücü olmayan birçok mükemmel karikatürist var. Bir şekilde bu insanların eserlerini tanımamız gerekiyor ki bu teknolojiye sahip olmayanların olanlarla yarışabilecek imkanı olsun.





 
Bu site Kültür ve Turizm Bakanlığı Bilgi Sistemleri Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanmıştır.
Bu sayfa 3122 kez gösterilmiştir.