|
TÜRK HAT SANATI 
Türk hat sanatını yaratanlar, inançlarını, derin ve renkli kişiliklerini,
yazıya getirdikleri yeniliklerle bütünleştiren sanatçılardı. Aynı zamanda
yaşadıkları çağı özümsemiş, engin kültüre sahip alçak gönüllü ve bilge
kişilerdi. Örneğin Aklam-ı Sitte (Altı Kalem'in) yaratıcısı Yakut, İslâm hukuku
uzmanı, şair ve yazardı. Yazıda o gün için ilk olan okunaklı ve hoş
kompozisyonlar oluşturarak kaligrafi tarihine geçti. Yazıya estetik, akıcı ve
canlı bir yapı kazandırarak yazının temellerini de oturtmuş oldu. Yakut, Osmanlı
hattatlarını etkiledi ve kendine özgü bir ekol yarattı. Yazı sanatında “sülüs”
ve “nesih” yazılarının estetik kurallarını ise Şeyh Hamdullah'a borçluyuz. Yazı
onunla sanat düzeyine yükseldi, yalın, güzel ve estetik bir bütünlüğe ulaştı.
 Yazıda bir diğer önemli kaligraf da Ahmet Karahisarî'dir. Karahisarî'nin ekolü
ise bugünlere dek uzanmıştır. Aklam-ı Sitte'nin ikinci şeyhi ise Hafız
Osman'dır. Olgunluk döneminde yazdığı nesihlerdeki güç ve etki onlara kıvılcımlı
nesih denilmesine neden olmuştur. II. Mahmut'un hocası olan Mustafa Rakım Efendi
güzel sanatların diğer dallarında da yetenekli olan, “celi” ve “sülüs” stiline
ve tuğraya en uyumlu ve mükemmel formunu veren yenilikçi bir kaligraftır.
Osmanlı İmparatorluğu zamanında hat sanatı alanında eser veren ve adı anılmaya
değer III. Şeyh ise Mahmud Celalüddin Efendi'dir. Sanatçı olağanüstü
yaratıcılığını ve ustalığını yansıtan pek çok yapıt ortaya koymuştur.
Görkemli tarihimiz, uzun geçmişimizde yalnız baş yapıtların yaratılmasına
tanık olmadı kuşkusuz. Devletimizin uzun süren savaş yıllarında, geçirdiği
dramatik dönemlerde kimi kopukluklar olmasına karşın gelenek etkisini yine de
sürdürmüştür. Bu iklimde yaratılmış pek çok seçkin ürünün dünyanın pek çok
yerine dağılmış gibi görünmesine karşın yine de en büyük hazine Topkapı
sarayında yaşamakta ve ağırbaşlılıkla günümüz kültür ve sanatını beslemeye devam
etmektedir. Çağdaş grafik tasarıma baktığımızda Ebüzziya Tevfik ve Emin Barın
gibi güçlü köprülerin atıldığını ve İhap Hulusi Görey, Sait Maden, Mürşide
İçmeli, Mengü Ertel, Aydın Erkmen, Savaş Çekiç gibi kimi grafik tasarımcılarının
daha sonraki bölümlerde göreceğimiz gibi geçmiş kültürümüzden kopmadıkları,
bilinçli arayış ve seçimlerle bu köprüyü kurdukları anlaşılacaktır.
|