İstanbul operaya kavuşuyor

İSTANBUL OPERAYA KAVUŞUYOR

Artık operayı Ankara dışına taşımak zamanı gelmişti. Turne temsilleriyle İstanbul’da operanın tanıtımı yapılmıştı; ikinci bir opera oluşturmak için en uygun yer İstanbul’du. Operamıza daha başından beri damgasını vuran kişilerden biri olan Aydın Gün, yöneticiliğinin yanında birçok eserde başrolleri üstlenmiş ve eserler sahneye koymuştu. Aydın Gün bu birikimini İstanbul’a taşımış; İstanbul Belediyesi Şehir Operasını açmak için bütün hazırlıkları tamamlamıştı. 19 Mart 1960’ta Tepebaşı Tiyatrosunda “Tosca”yı seslendirmek için perde açıldı. Dönemin Belediye Başkanı Kemal Aygün’ün de desteğiyle sanat hayatımıza kazandırılan İstanbul Operası, bu tarihten sonra birbirinden güzel eserleri sahnelemeye başlamıştı.



Aydın Gün, 1966 yılında tekrar Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürü olur. Yetkinleşen ve ünü dünyaya yayılan operamız, aynı zamanda, Türkiye’nin resmi ilişkilerinde hep çağdaş yüzü olagelmiştir. Yabancı konukların ağırlanmasında görev alan operamız birçok başarılı eser sahnelemiştir.

 

İstanbul Şehir Operası, yaz aylarında açık hava tiyatrosunda temsiller vererek çok daha geniş kitlelere seslenmiştir. Aydın Gün yönetiminde 1969’da İstanbul Kültür Sarayı açılır. Açılışa operamızın kurucusu Prof. Carl Ebert şeref konuğu olarak davet edilir. Ebert’in eski öğrencileri artık rejisör, direktör olmuşlar; solist sanatçılar olarak Avrupa’nın en önemli sahnelerine başrollerde çıkmışlardır. 12 Nisan 1969’da büyük bir açılış programı ile İstanbul Şehir Operası, İstanbul Devlet Opera ve Balesi adı altında çalışmalarına devam eder.

Ankara ve İstanbul Operaları, 14 Temmuz 1970 yılında 1309 sayılı yasayla tüzel kişilik kazanan Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü çatısı altında toplanmış ve Milli Eğitim Bakanlığına bağlanmıştı. 1940’lı yıllarda Ankara’daki mücadele bu kez 1970’li yıllarda İstanbul’da veriliyordu. 23 yıl süren inşaatın ardından kazanılan İstanbul Kültür Sarayı iki yıl hizmet verdikten sonra 1971 yılında bir yangın sonucu harap oldu. Yanan o binada Ferit Tüzün’ün “Midas’ın Kulakları” operası dahil birçok opera oynanmıştı. Daha sonra geçici bir sahne oluşturmak için ödenek bulunarak Maksim Sahnesi 38 gün gibi kısa bir sürede Aydın Gün’ün olağanüstü çalışmaları sonucu tamamlandı. İstanbul Operası daha sonra Şan Tiyatrosunda da temsiller vermeye başladı. 1977’de onarım bittiğinde İstanbul Kültür Sarayı, yeni adıyla Atatürk Kültür Merkezi olmuştu.

Cumhuriyet’imizin 50. Kuruluş yıldönümü nedeniyle Devlet Opera ve Balesi, İstanbul Festivali nedeniyle verdiği başarılı yaz konserlerinden sonra 1973-74 sezonuna zengin bir repertuvar ile girer: 16 opera ve 2 operet. Aynı sezon yoğun bir biçimde öğrencilere özel matineler ve operanın tanıtılması için yurtiçi turneler düzenlenmiştir. 15 Ekim 1977’de Ferit Tüzün’ün “Midas’ın Kulakları” ilk kez opera olarak Ankara Devlet Operasında sahnelenir. Öyküsünü Anadolu mitologyasının oluşturduğu eserin librettosu Güngör Dilmen’e aittir. Ulusal opera yaratmada önemli kilometre taşlarından biridir “Midas’ın Kulakları”. Çarpıcı, etkin, her ölçüsü hesaplıdır; kuvvetli bir prozodik yapısı vardır ama bir o kadar da yalındır müziği.

1970’lerden sonra operamız zaman zaman duraklamalar yaşasa da gelişimini sürdürdü. Her yıl yeni eserler repertuvara kazandırıldı. Ankara ve İstanbul’dan sonra 1982’de İzmir Operası açıldı. İzmir’in ünlü Elhamra Sineması tadilattan sonra opera binası olarak İzmirlilere hizmet ediyordu. Aslında İzmir’de operanın açılması bir hayli gecikmişti. Çünkü operanın açılmasından çok yıllar önce İzmir Konservatuvarı öğrencilerini yetiştirmişti.

1989 yılı operamız açısından önemli bir gelişmenin yaşandığı yıl olacaktı. 16-18 Mayıs günleri arasında İstanbul’da Atatürk Kültür Merkezinde “I. Opera ve Bale Kongresi” yapıldı. Bu kongrede değişik kesimlerden kişiler bir araya gelerek operanın sorunlarını ve geleceğini tartıştılar. Ne yazık ki ilerleyen yıllarda kongrenin yenileri yapılamamıştır.

Mersin Devlet Operası, operamıza damgasını vuran “Madam Butterfly” ile 9 Mart 1992 tarihinde Halkevinde perdelerini açtı. 10 yıl gibi kısa bir sürede on dokuz operanın yanı sıra operet, müzikal ve oratoryo sahneledi. 5 Nisan 1999’da ise Antalya Devlet Opera ve Balesi bir gala konseri ile açıldı. Atatürk Kültür Merkezinde çalışmalarını sürdüren ülkemizin en genç operası olan Antalya Devlet Operası, üç yıl içinde beş opera ve operetin yanı sıra “Yunus Emre” oratoryosunu ve çocuk müzikallerini sahnelemiştir.

 




 
Bu site Kültür ve Turizm Bakanlığı Bilgi Sistemleri Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanmıştır.
Bu sayfa 2554 kez gösterilmiştir.