|
TÜRK HALK OYUNLARI
KATALOĞU ZEYBEK
OSMAN: Kırşehir'in babalık
köyünden bir Zeybek Osman rivayeti, en azından kırk yıl önceleri yöresinde şayi
idi (yaygındı). Adı geçen köyün sekenesi (halkı) tarafından diğer efsanevî Genç
Osman ile bu Zeybek Osman'ın hüviyetçe karıştırıldığı anlaşılmıştır. Zeybek
Osman ile ilgili bir menkıbevî bir nazım (şiir) vardır. Bunda Niğde, Maraş,
Erzurum, Konya gibi yer adları geçiyorsa da, dönemi belli değildir. Şu mısralar,
manzumenin sesli nakaratı mesabesindedir (durumundadır). Osmanım, Osmanım,
Zeybek Osmanım
Osman olduğuma ben de pişmanım Bunun oyunu, mesela
Bursa'nın ve son kalıntılara göre bütün yurdun silah çatışmalarından başka
çalgılı tartımı hiç kabullenmeyen ve seyirci heyecanını yalnız mübarezenin
(savaşmanın, çarpışmanın) ürpertisinde toplamayı hedef edinen Kılıç Kalkan
oyunlarından değildir. Ondan farklı bir tip olarak Zeybek'in savaş
oyunlarındandır. Tek oynandığı takdirde seyredenleri tahrik eder. Öyle ki, o
ihtişamlı ve sert görünüşlü dağlardan inip de yalılara (kıyılara)
yaklaştığımızda bir nevi yumuşayan oyun çeşidiyle karşılaşmış oluruz. Tavas veya
Aydın Zeybeği, Zeybek Osman'ın havasından ayrılır. Nasıl ki, İzmir Zeybeği'nin
hafifleyen tesiri daha da farklı kalır. Anadolu'nun enikonu içerilerine
dönersek, asıl cezbedici Zeybeğe en güzel bir misali asi sayılarak idam edilen
Sepetçioğlu'na karşı Kastamonuluların yarattığı oyun çeşidini buluruz ki, ona
türküyle refakat edilmesi ap ayrı bir görünüş (güzellik) sağlar. Zeybek Osman bu
iki iklimin ortasında kalır.
|