TÜRK HALK OYUNLARI
KATALOĞU ÜÇ AYAK:
Bu adı taşımakta
olan oyun çeşitlerinden yurdumuzun en arkırı (ücra) yörelerin de de vardır. Pek
eskiden, bir Üç Ayak oyununun ülkenin dört bucağında gün görmüşlüğünü ve zamanla
nice semtlerde unutulduğunu başka emsale (örneklere) bakarak düşünebiliyoruz.
Kadın giyim eşyalarından meşhur "üç etek" entarinin yaygınlığı nispetinde
(ölçüsünde) dört bir bucakta dağınıktır. Birçok çeşitleri vardır. Üç ayak oyunu
Bingöl'ün Kiğı ilçesinin Çerme köyü ve çevresinde 3-17 kişi tarafından kadınlı
erkekli diziyle davul zurna yahut tef ve saz (bağlama) eşliğinde yürütülür.
Tunceli -
Çemizkezek köylerinde keza revaçtadır. Tunceli'nin Ovacık
ilçe merkezinde de karma halde oynarlar. Orada, yalnız bu Üç Ayak oyunu, sıra
oyunu olarak vardır. Elazığ'ın merkez
ilçesinde Hal, Harput ve Kövenk'te vardır. Diyarbakır'da Üç
Ayak havasından başka bir de Allı Senem oyun havası vardır. Tamzara'nın tersine
Üç Ayak oyununun havası sözsüz olup yerinde sayar gibi mutedil hareketle ve
aksak (2+2+2+3=9/8) tartımda oynanır. Üç Ayak Halayı,
Sivas'ın Divriği ilçesinin Karageban köyünde 3-15 erkek, kimi de kadın -erkek
karma halka, yahut kadınlar kendi aralarında olarak düğün ve bayramlarda davul
zurnayla oynanan, esas itibariyle erkek oyunu sayılan sıra oyunu çeşididir. Aynı
ilçenin Musa köyünde de aynı şartlar altında vardır. Gürün ilçesinin Gölekveran
köyünde daima karma halde yürütülür. Fakat, Hafik ilçesinin mesela Mamuğa
köyünde yalnız delikanlılar arasında rağbette bulunup, kadınlar kendi aralarında
halay çekerler. Bu halayın diğer Sivas halaylarından farkı ayak atış
sayılarındadır. Nice köylerde hiç bilinmez yahut da unutulmuştur. Sivas yöresinin köy
kadın ve erkek halayı olan Üç Ayak'ın figürleri Tozağan Halayı'ndakinin aynıdır.
Onun gibi bu da Kızılcaköy taraflarında ziyadesiyle oynanır.
|