TÜRK HALK OYUNLARI
KATALOĞU DURNALAR: Sivas'ın Durnalar
Halayı'nı yalnız kadınlar oynar. Düğünlerde, sıra gezmelerde, herfenelerde Düz
Halay gibi Durnalar da bellibaşlı bir eğlenti vesilesi olur. Tef tartımlarıyla
birlikte türküsü de söylenerek yürütülür. Halay Kısmı:
Durnalar'ın Halay
Kısmı "Yakışır allar sana" daki gibidir. Halay kısmı; "Durnam yeridi yeridi"
mısrasının sonuna kadar devam ettikten sonra Durnalar'ın Oynatması başlar.
Oynatma:
Notanın "B"
işaretli fıkrası başlayınca kadınlar ellerini bırakırlar ve bir turna katarını
andıracak surette Başçeken'in gerisinde dizili dururlar. Musiki Oynatma kısmını
çalarken her zamanın ilk yarısında sağ ayak çok kısa bir adım ileri atar, ikinci
yarısında da sol ayak pençesi sağ ökçe arkasına getirilir. (Sol ökçe kalkıktır.)
Bundan sonra, sol ayak pençesinden kuvvet alarak sağ ayağı tekrar küçük bir adım
ileri sürerler. Bu esnada, elleri göğüse yukarı kaldırılmış olduğu halde her
zaman başında parmak çıtlatarak bir sağa bir sola oynatırlar. Yahut da, ellerden
biri sola aşağı oynatılırken diğeri sola yukarı hareket ettirilir. Bu figürü şu
şekilde yapanlar da vardır: Oynatma kısmının her hangi bir zamanında sağ ayak
ileri atılıp sol ayağın pençesi sağ ökçe yanına getirilirek ayak değiştirmeye
hazırlık yapılır. İkincide yine sağ ayak ileri atılarak vücut onun üzerine
bindirilir ve sol ayak yerden kesilip adıma hazırlanır. Üçte sol bir adım atılır
ve sağ ayak yerden kesilerek adıma hazırlanır. Bundan sonra tekrar sağ ayaktan
başlayan yürüyüş, yukarıdaki gibi devam eder. Halay takımı usta
oyunculardan kurulmuşsa, o taktirde Oynatma figürü pek basitleşir. Bu durumda
her zamanda sağ ayak ileri atılıp sol onun yanına getiriliverir. Tekrar Halay
Kısmı: Oynatma'nın bir
müddet devamından sonra Durnam (türküsünden deyişler değiştirilerek) sesle
tekrara başlanır. Oyuncular derhal el ele olmuşlardır. Baştaki Halay kısmı
böylece eskisi gibi yürütüldükten sonra Oynatma kısmı bir daha alınır ve oyun
devam edip sonunda da bağlanır.
|