|
TÜRK HALK OYUNLARI
KATALOĞU BERGAMA
KÖYLERİNDE OYUN: Bergama'dan Turanlı
bucağının 40 köyü vardır. Bunların bilhassa Bölcek Köy adlısında oyun çeşitleri
zengindir. Mevkiin ortalama durumu ve bereketli şartları bunda üstünlükle amil
(sebep, etki) olduğu şüphesizdir. Köy delikanlıları şu oyunları bilir ve
oynarlar: Gündoğdu, Çanakkale, Edremit, Yörük Ali, Yandır, Aşe, Soğukkuyu,
Zümbül Bahçesinin Karanfili, Bengi, Harmandalı, Tavas, Sepetçioğlu. Kadın oyunlarının
cümlesinde yer alan belirli ve görenekli bazı tavır motifleri bucağa ait
özellikleriyle bu köylerde de vardır. Türküsünü severek tanıyan genç kız oyuna
kalkınca o motifleri münasip nağme motiflerine her fırsatta benimsetiverir.
Esasta irticalen akıp giden oyununa böylelikle herkes ahbap çıkar. İkisi, üçü
birlikte oynarken belirli motifler sayesinde öyle ustalıkla taklitleşirler ki,
bir oyuncuyu etraf aynalarından birkaç olarak seyrettiğinizi sanırsınız. Halbuki
ortada ne bir tertip, ne de bir hazırlık meşki (bir örneğin tekrarı, alıştırma)
bahis mevzuu değildir. Bütün mesele, bu irticali kadın oyunlarının belirli
motiflerini kavrayıp inceleyebilmektedir. İncecik onların tasarrufundadır.
Türküden mülhem (ilham alınmış) oyunlardır. Karşıdaki
Çaltılık Karşıdaki çaltılık,
yalilom (aman yalilom)
Belindeki altılık, yalili laylom
İyi bakın
oğlanlar, yalilom (aman yalilom)
Oynayanlar satılık, yalili laylom Karşıdan fener
gelir, yalilom (aman yalilom)
İçinde yanar gelir, yalili laylom
O benim
esmer yârim, yalilom (aman yalilom)
Ortada yanar gelir, yalili
laylom İndim Kuyunun
Dibine İndim kuyunun
dibine
Baktım suyun rengine
Ölünce ah çekerim
Düşemezsem
dengime Aman aman Emine'm
kalk gidelim
Bizim odalarda sefa edelim Kuyunun
kapakları
Çınarın yaprakları
Gurbetteki yârimin
Çınlasın
kulakları Aman aman Emine'm
kalk gidelim
Bizim odalarda sefa edelim
Çifte Oyun
Türküsü
Oldu mu gadın anam
oldu mu?
Pekmeze şişler (gadın anam) doldu mu?
(day nay nay
nom) Bir günde gül
benzin (gadın anam) soldu mu
(day nay nay nom) Sizin ev bizim ev
(gadın anam) boyalı
(day nay nay nom) Bir yâr sevdim
yaşmağı (gadın anam) oyalı
(day nay nay nom) Ne dedim ne dedim
ben sana?
Neden darıldın (kömür gözlüm) sen bana?
(Day nay nay
nom) Çifte Oyun
Türküsü Oduncular dağdan
odun (amanin de aman) indirir
Gözüm yaşlı çifte duman (amani de aman)
döndürür
Bu dert bizi iflah etmez (amani de aman) öldürür Oyun Türküsü
Sabahtan kalktım
güneş parlıyor
Ağam atın tekisini bağlıyor
Arkama baktım
Y'r melin
melin ağlıyor Hanım ne ne
ney
Canım ne ne ney
Ağam da hey hey Oyun türküleri
böylece büyük çoğunlukla aşk üzerine ve havalar ona göredir.
|