Halk Mimarisi Etrafında Oluşan İnanmalar

Halk Mimarisi Etrafında Oluşan İnanmalar

Eve sağ ayakla girilir, evden sağ ayakla çıkılır. (Günleri uğurlu olsun diye.)

Evin eşiğine oturulmaz, oturulursa cin çarpar.

Ocağa su dökülerek söndürülmez, etrafında bulunan külle ateşin üstü kapatılır.

Ocağa tırnak atılmaz, tırnak bir beze sarılarak duvarda bir deliğe sokulur.

Eve taşınırken ilk önce eve Kur'an-ı Kerim götürülür, sonra evde akrabalara, komşulara yemek verilir ve eve eşyalar taşınır.

Evlerin kapılarının üzerine güzel sözler yazılır.

Taş ustası Tahsin Kalender'in anlatısına göre,

Evin divan odasının kapısında;
“Ey misafir, kıl namazın,
Kıble bu ceneptedir,
İşte leğen, işte ibrik, işte peşkir iddedir.”

Evin dış kapısının üzerindeyse;
“Açıldıkça kapansın çeşmi eağda bi hakkı suresi inna fetehna” ya da;
“Yarap kıl haneli misafir abedelerden,
Hıfz eyle afetlerden ve de bet nezerlerden.
Yarap benim bu evimi misafirperver eyle,
Afetlerden bet nazarlardan da esirge.
Yarab hayırlı kapılar açan, bu kapıyı da hayırlı aç.” gibi güzel sözler yazılır.

Nazara karşı evin içerisine nazar boncuğu, evin giriş kapısının üzerine de; koç boynuzu, dağ keçisinin boynuzu ve at nalı asılmaktadır. Bu uygulama günümüzde de devam etmektedir. Ahırları nazardan korumak için ahıra giriş kapısına at nalı çakılmaktadır.

Ev inşaatının üstüne dam (çatı) kısmına gelince bayrak dikilmektedir. Yöre ustası bu uygulamayı şöyle anlatmaktadır. “Nasıl bir insan istikbale kavuşur, onun gibi bir şeydir. Dama, çatıya çıkıldı mı hemen bayrak dikilir”. Bayrak dikildiği zaman ustaya gömlek, kumaş, peşkir, koyun vb. şeyler bahşiş olarak verilmektedir. Bu uygulama da günümüzde devam etmektedir.

İnşaat esnasında usta düşer ölürse o evin uğursuz olacağına, altında mezar olan evde ana rahmine düşen çocuğun sakat olacağına inanılmaktadır. Yörede, değirmende cinlerin ve perilerin eğleştiğine dair inanmalar yaygındır.





 
Bu site Kültür ve Turizm Bakanlığı Bilgi Sistemleri Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanmıştır.
Bu sayfa 5146 kez gösterilmiştir.