 Başa giyilenlerin çok zengin ve farklı bir görüntü içinde olmaları
dolayısıyla, herkesin yaklaşımını da farklılaştırmıştır. Söz gelimi, Yörüklerde,
Türkmenlerde, Oğuz kökenli boy ve aşiretlerde evlenmemiş olan kızın baş örtmesi
veya başını bağlaması söz konusu değildir. “Başını bağlamak”, “başı bağlı” gibi
çok kullanılan deyimlerin kökeninde bu anlayış ve uygulama yatmaktadır.
Ayrıca başın bağlama biçimlerinden o kişinin bekâr, nişanlı, evli veya dul
olduğunun da anlaşılması, gelenekleri bilen kişilerce, gayet kolaydır.
Bedene giyilenler arasında iç gömleğini, içliği, gömleği, göğüslüğü,
entarileri, önlükleri ve etekleri; bunların üzerinde de çarşafları, feraceleri,
kaftanları sayabiliriz. İç giysi parçalarında fazla renk ve süslerin olmamasına
karşılık, dış giysilerde sırma işlemeler (özellikle cepken, bindallı, hırka ve
yeleklerde) ve motifler ağırlıklı olarak kullanılır.
 Ayağa giyilen şalvarlar çok yaygın olup dar ağlı, geniş ağlı, büzgülü,
bilekten bağlı vb. şalvarlar içinde yer yer uzun paçalı, paçaları lastikli,
pijama olarak kullanılan giysiler de yer alır. Çarşafların 19. yüzyıl sonlarından itibaren giysiler arasına girdiği
anlaşılmaktadır. Tek veya iki parçalı olarak günümüzde de sokak giysisi olarak
kullanılmaktadır.
Gençlerle yaşlıların giyimlerinde farklılıklar görülür. Kadınlar genellikle
şalvar giyerler. Yaşlıların giysilerinde sade renkler (siyah, kahverengi, koyu
yeşil vb.) ağır basmakta olup, fazla çiçekli ve canlı renkler bulunmaz. Genç
kızlar ise allı, morlu, sarılı, yeşilli canlı renklerle bezenmiş giysileri
tercih ederler. Gelin kız ise kadife şalvar giyer, eğer zengin bir aileden
geliyorsa...
 Yaşlılar kendi ördükleri yün çorapları giyerse de, gençler fabrika işi çarşı
çoraplarını tercih ediyorlar. Yaşlıların lâstik pabuç, yemeni ve hatta çarık
giymesine karşılık, gençler modern ayakkabılara, spor amaçlı olanlara ağırlık
veriyorlar.
 Çintiyan denilen şalvarın üstüne yaşlılar koyu renkli, kir götüren
kumaşlardan yapılan, kolları düğmeli veya lâstikli, önü düğmeli, giyilmesi ve
çıkarılması kolay olan gömlek giyerler. Nişanlı kızlar veya gelinler bu gömlek
ve şalvarı aynı kumaştan takım olarak diktiriyorlar. Gençler ayrı ayrı
modellerden seçtiği gömlekleri giyiyorlar. Gömleğin içinde bazen muska
taşıyorlar. Gençlerin başlarında boncuk veya mekik oyasıyla yapılmış çember,
yaşmak gibi örtülerinin bulunduğu görülür. Yaşlılarda örtü altında fes, başlık,
tepelik vb. bir giysi parçası da vardır. Fesin alınla birleştiği yere, alna bant
şeklinde kumaş sarılır, bunun üzerine örtü örtülür. Sokağa çıkarken başa ayrıca
atkı alınır.
 Gelişen koşullar dolayısıyla şehirde kullanılan giysilerin, geleneksel
giysilerin yerini tutmağa başladığı ve bu eğilimin giderek çoğaldığı
görülmektedir.
|