TÜRK HALK OYUNLARI
KATALOĞU MEKTEBİN
BACALARI: Sivas bölgesinin
köy halaylarındandır. Üç adım sağa ileri yürüyüş, üç adım da geri gidiş halinde
oynanır. Mektebin Bacaları halayını çekenler şehrin dış mahallelerinde bile
bugün için azdır. merkeze bağlı köylerden halaycılığıyla namlı (ünlü) Şimkürek
köyünde bilhassa iyi oynarlar. Bölge köylerinin hemen cümlesinde (hepsinde)
vardır. Oyuna neden dolayı "Mektebin Bacaları" adı verildiğini tespite yerli
oyun meraklıları da şimdilik imkân bulamamışlardır. Ağırlama ve
Yeldirme: Notanın (A)
işaretli kısmı çalınırken el ele dizili oyuncular, Yarım sağa döner ve ilk
vuruşta ayağı bir adım ileri atarlar. İkinci zamanda sol ve üçüncüde sağ ayağı
birer adım yürüttükten sonra, dördüncü zamanda sol ayakları sağın yanına
getirerek yere vururlar. Musikî (B) işaretli yere gelince; birinci zamanda sağ
ayak bulunduğu yerde belli belirsiz kaldırılarak tekrar ökçe üstünde yere vurur.
(Ayağın ucu kalkıktır). Üçüncüde sağ ayak bir adım geri atılır. Dörtte sol ayak
bulunduğu vaziyete belli belirsiz yerden kesilip tekrar ökçe üstünde yere
vurulur. (Ayağın ucu yukarı kalkıktır). Gene sol ayak bir adım daha geri atılır.
Altıda sağ ayağın ökçesi yere vurulur. Bundan sonra Oyuncular yarım sağa dönerek
birinci zamanda sağ ayağı bir adım ileri atarlar. El Bırakma:
Halay devamdayken,
oyuncuların bir aralık el bırakıştıkları görülür. Çözülüşten sonra oyun yine
eski hâlinde devam eder. Kol hareketleri tamamen "dudum"un el bırakışlarındaki
gibidir. Bunda da el çırpmalar iki defa, yani sağ ökçelerin yere vurulduğu
"zaman" başlarında yapılır. "Mektebin
Bacaları"nda Yeldirme kısmı, musikînin ve oyun hareketlerinin hızlaşmasından
ibarettir. Bazen Yeldirmede "yere diz vuruşlar" yapıldığı da olur. Diz vuruşlar,
yalnız sol ayağın sağ ayak yanında yere vurulduğu "zaman" da ve sol dizle
yapılır. Başçeken isterse diz vuruşları yeldirmeye geçilmezden önce de
yaptırabilir.
|