Kozak Zeybeği

TÜRK HALK OYUNLARI KATALOĞU

KOZAK ZEYBEĞİ:

Kozak, Bergama'nın bir bucağıdır. Bu yaylada 18 oba ve üç milyondan fazla fıstık çamı vardır. Bu çamların kobaklarına (kozalaklarına) kozak denir. 15 - 30 m. yüksekliğindeki çamlardan kozak toplamak üzere bir delikanlı ağaçlara çıkmak zorundadır. İşi başaramayan gençlere işi beceremez diye kız vermezler. Kozak toplarken düşüp sakat kalanlar veya ölenler hakkında "düşüp öldü" denilmez, "keye şaştı" denir. Keye, üç dört metre uzunluğunda, çınar ağacından ve ucu çatallı bir çomaktır. Bununla ağaçtan ağaca atlarlar. Böylelikle uzun ağaçtan inip diğerlerine çıkmak zahmetinden kurtulurlar. Vakit de kazanmış olurlar. Kozak Oyunu (zeybeği), kozaklar toplanırken yürütülen oyunlardan biridir. Bu oyun havasına bazı yerlerde "Yürük Ali" de derler.

Kozak Zeybeği, tek veya toplu oynanır. Altı figürü vardır. Diğerleri gibi (3 - 5) ve (3 - 3) temposuna göre değil, (3 - 3 - 3) dokuzluğu üzerinden yazılıdır.

1. Yürüyüş:

Birinci üç; esas duruş ve üçler.

İkinci üç; yürüyüş: Sağ ayak bir adım ileri, sol ve sağ ayaklar da öyle. Üçüncü üç; sağ ayak üstünde durulur, sol ayak öne doğru kaldırılıp üç defa sertçe yere vurulur. Kollar aşağıdadır, yani baştan beri henüz hiç yukarı kalkmamışlardır.

2. Sekme: Çökme:

A. Üçler.
B. Sağ ayak arkaya doğru dizden biraz kıvrılır, sol ayakla öne doğru iki defa sekilir (iki), sağ ayak yere basılır, sol diz üstüne çökülür (üç).
C. Kalkarken sol ayak geri basılır (bir), sağ ayak geri basılır (iki), sol ayak sola açılıp yere basılır (üç). Kollar yukardadır.

3. Toplanma ve Açılma:

A. Üç sayı ile sağdan dönülür: Sol ayak, sağ tarafa dönülerek bir adım yana basar (bir), sol ayak geriden sağa doğru döner ve basar (iki), sol ayak ileri basar (üç), toplu oyunda yüz yüze gelinmiş olur.
B. Sağ ayak arkaya doğru dizden biraz kıvrılır (bir), sol ayakla öne doğru iki defa sekilir (iki), sağ ayak yere basılır, sol diz üstüne çökülür (üç), Sekmelerle bir halka kurulmuştur.
C. Kalkarken sol ayak geri basılır (bir), sağ ayak geri basılır (iki), sol ayak sola açılıp yere basılır (üç), toplanan halka böylelikle açılmış olur.

İstenilirse arada ikinci figür tekrarlanır.

4. Diz Çökme:

A. Sağdan dönme.
B. Sol ayak basılır, sağ ayak sol diz üstüne çalınır (bir), sağ ayak geri sallanır (iki), iki ayakla ileri zıplanılıp çökülür (üç).
C. Sol dizle yere iki kere vurulur (bir), sağ diz üstüne gelinir (iki), ayağa kalkılır (üç).

5. Geri Gidiş:

A. Üçler.
B. Soldan dönülür. Sağ ayak sola doğru basar (bir), sol ayak sola basar (iki), sol ayak yana açılır (üç).

6. Çapraz Bağlantı:

A. Üçler.
B. Sağ ayak sol ayağın önüne doğru basar ve sol ayaklar kalkar (bir), sol ayak arkada yere basar (iki), sağ ayak yarım sağa döner gibi sağa açılır, basılır (üç).
C. Sağ ayak basarken sol ayak öne kaldırılır ve yere iki defa sertçe vurulur. Sol ayak sola açılıp yere basılır. (Son sayıda sağ kol havada sol kol aşağı ve vücut da kaykık olmak üzere sel'm duruşu yapılarak oyun sona erer).





 
Bu site Kültür ve Turizm Bakanlığı Bilgi Sistemleri Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanmıştır.
Bu sayfa 1944 kez gösterilmiştir.