Kars Oyun Giyimleri

TÜRK HALK OYUNLARI KATALOĞU

KARS OYUN GİYİMLERİ:

Kars'ta erke kıyafeti gençler için şöyledir:

1. Başta papak denilen ve körpe kuzu derisinden yapılıp kara veya duman renkli olan kalpak ki, şehir ve kasaba gençlerinin bazılarına dalkül'h veya dalfes (püsküllü) halindedir.

2. Üst köyneği (üst gömleği) denilip boyun yeri uzun, birkaç sedef düğmeyle süslü ve kolları bilekli bir nevi gömlektir. İpekli kumaştan, kara l'stikten veya ince şaldan yapılmış olur. Üzerine gümüş ve kaşlı kemer veya sallama kemer denilen kayış (uçlarında ve üstünde savatlı gümüş parçaları olan sarkıntılı ince kemer) bağlanır.

3. Gömlek üzerine köylerde gazeki denilen ve yakasız olarak göğüs kısmı açık, hem de kısa etekli ve işlemeli bir nevi ceket giyilir. Gazeki yoksa arkalık denilen uzun etekli bir nevi ceket de giyilebilir.

4. Şalvar: Yerli kırmızı şal veya çuha, yahut da h'ki kumaştan, bol ağlı ve geniş, paçaları ayak bileğine doğru daralan ve paça ağzı şeritli, hem de ceh ağızları beyaz sırma işlemelidir. Bura şalvarlarının arkası kallesiz'dir. Yani arkadan torba gibi sarkan körüklü kısmı yoktur.

5. İşlik (İçlik): Çubuklu kumaştan, yakasız, uzun kollu ve bileksiz bir çeşit gömlektir. Bunun üstüne belden "kuşak" sarılır. Üst gömleği giyilmezse bu giyilir.

6. Ayakkabı olarak gençler köylerde çarık veya burnu yukarı bükümlü yemeni, yahut da civeki denilen ve ince deriden yapılmış bir cins sıkı çizme giyerler.

YAŞLILARDA GİYİM:

1. Yüksek ve süt düz keçeden al veya ak renkli kavuk (ki eski yüzyıllarda bütün Anadolu'muzda bunun "kızıl börk" denilen pek yaygındı), yahut kül'h ve fesi yaşlılar giyer. Onun üstüne mor çiçekli çit (renkli ve çiçekli yazma), keçi (gayet parlak ve renkli İran ipeklisinden bir çeşit başörtüsü", vala (ki ipekli ve çiçekli gayet ince bir nevi başörtüsü) ve ahmediye (kavuniçi renginde, yaprak biçimli desenlerle süslü ve okumuşlarca kullanılan baş sarığı) sarılır.

2. İşlik, yukarda anlatıldığı gibidir.

3. Arasına pamuk konulmuş ve sık sık çubuklama dikişleri bulunan, bileksiz, yakasız ve önü kapalı olarak dikilen bir nevi ceket altı hırkası. Bunun üstüne kuşak sarılarak, daha üstüne de gazeki giyilir.

4. "Kurşak" denilen kuşaklar yaşlılarda enli ve nispeten uzundur. Kuşağın üstüne bir nevi keseli kayış kemer bağlanıp bıçak, tütün, fişek vs. o keselere yerleştirilir.

5. Şalvar, daha geniş ve işlemeleri daha sadedir. Eski nesillerin yerli göreneğine uygundur.

6. Azeri olan Kars yerlilerinde ve göçmen Azerilerde arkalık denilen dar yakalı ve bilekliği olmayan bir çeşit ceket. Bunun ilik ve kopçaları görünmeyecek surette içtendir. Üstte kemer yerine kadar kapalı ve dizlere kadar uzundur. Bunlar çuhadan veya karalastikten yapılır.

7. Çerkes denilen bir nevi cepken, mavi veya lacivert çuhadandır. Arkası yırtmaçlı kolları uzun ve dönmeli olur. Açık yakalı ve kaput gibi uzun eteklidir. Göğüs yanlarında cep yerine fişek yuvaları vardır. Bunlara gümüş başlıklı süs fişekleri konulur.
8. Ayakkabıları çarık, yemeni, kundura (ki dolak ve tozluk da sarılır), civeki veya çizmedir.

9. Yelek: İçliğin veya yakasız üst gömleğinin üzerine giyilir. Önleri çapraz kapanır. Düğme yerleri işlemeli, etek ve yanları sarma çıkıntılı, yaka çevresi yine sırma işlemeli olup ilikleri kaytanlıdır. Karşılıklı iki sıra halindeki düğmeleri dik aşağı dizilidirler.






 
Bu site Kültür ve Turizm Bakanlığı Bilgi Sistemleri Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanmıştır.
Bu sayfa 1638 kez gösterilmiştir.