Kars Oyun Çalgıları

TÜRK HALK OYUNLARI KATALOĞU

KARS OYUN ÇALGILARI:

Erzurum barlarına eşlik eden çalgı takım Kars'ta da görenek gereğince gün gördüyse de, bölgede ayrıca tulum boru eni konu revaçtadır.

Tulum çalgısı; oğlak kuzu veya koyun derisinden yapılır. Deri, örselenmemesine dikkat edilerek, yekpare (tek parça) kalacak surette yüzülür. Ön ve arka ayakları dipten kesilir. Ön ayak yerlerinden birine üfürülecek bir tahta boru geçirilip, öbür ayak yeri sıkıca bağlanır. (Buraya kimi zaman süs meydanında bir cep aynacığı da takarlar). Arka ayak yerlerinden birine takılı tahtanın iki tarafa birer boru geçecek surette oyulmuş bulunur. Buradan takılı iki borunun tulumu girdikleri yer sıkıca sarılır. Bir boruda 5, öbüründe bir veya iki delik vardır. Her iki borunun dışa yönelik ağızları zurna çanağına benzeyen geniş bir kulağa bitişik olarak açıktır. Dördüncü ayağın yeri sımsıkı tıkalı olur. Ağızla şişirilen tulumun havası koltuk altında sıkıştırılır. Alt kısma düşen borular iki elle tutularak perde deliklerini parmaklar kullanır. Koltuk sıkıştırıldıkça hava tiz ve pes iki ayrı sesle borulardan bir anda fırlar. Ağızla ikide bir üfürülerek tulumun havası tazelenir. Zurnamsı, fakat farklıca çeşnisi olan kesintisiz sesler bereketli surette süzülüp gider.

Zilli ve zilsiz tefler kadınlar arasında kullanılır.

Azeri oyunlarında yer alan Azerî sazlarından bazısı kimseler az da olsa o yöremizin köşe bucaklarında yakın zamanlara kadar vardılar, belki hâlâ bile tek tek mevcutturlar. Fakat, hiç birisi takım kurabilecek yetki ve kabiliyette değiller. Bu takımda Kemençe, Artvin'den gelerek nâdiren yer alır olmuştur. Tef ve nakkareden ibaret kalıp çalanları türkü de çağırırlar. Tar, mızraplıdır. Kemençe, dik aşağı tutularak yayla çalınır. Nakkareye kendi değnekleriyle vurulur.






 
Bu site Kültür ve Turizm Bakanlığı Bilgi Sistemleri Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanmıştır.
Bu sayfa 1886 kez gösterilmiştir.