Kalkan Kılıç

TÜRK HALK OYUNLARI KATALOĞU

KALKAN KILIÇ:

Urfa'nın (Şanlıurfa) hemen bütün köylerinde "Kalkan Kılıç" rağbettedir. Bezenek ve düğün derneklerde 2 - 4 erkek tarafından davul - zurna eşliğiyle yürütülen yarı sportif mahiyetli taklidî oyundur.

Elazığ'ın Palu ilçesinde aynı isimdeki oyun ikişer ikişer karşılıklı ve iki manganın çarpışmaya koyuluşu halinde gösterilir. Bütün ustalık, yaralanmaksızın en sert hamleleri sürdürüp çatışma gerçekliğinin heyecanını yaşatabilmekte ve tartım (ritim) mekikleşmesini ayaklarda olduğu kadar hareket ve şakırtılarda da formülüne bağlılık dai - resinde yürütüp işletebilmektedir. Yiğitlik oyunudur.

Kılıç kalkan oyunu, memleketimizin birçok yerlerinde eski istisnasız yaygınlığını kaybederek unutulmuştur. Kılıç ve kalkan yapımının ortadan kalkması bu sönüşte 'mil (sebep) olduğu hiç şüphesizdir. Nasıl ki, kaşık oyunu da hâlâ tahta kaşık yapım ve sürümü mevcut olan yerlere inhisar etmek suretiyle bölgelenmiş bulunmaktadır. Ancak, şu nokta unutulmamalıdır. Eski silâhlardan ok ve yay hareketleriyle olduğu kadar sessizliğiyle de dans 'letliği edindikleri halde, kılıç - kalkan ikizliği bilâkis her iki bakımdan oyun cerbeze ve tartımına yarayabiliyor. Sonra da Türk zevki yüzyıllar boyunca güreş ve cirit gibi spor gösterilerini bir - tartım fırsatına yer verememelerine rağmen - sırf mâna ve teşci (cesaret verme, gayret getirme) imkânları dolayısıyla davul - zurnasız seyretmeye katlanamamış, hemen her seyir çeşidini sesli filmin yenilikçiliğindeki kadar musikîli görmekten hoşlanmıştır.

Bazı oyunlarımızdaki mendil ve "avuç çarpıştırmaca unsurlarının kılıç - kalkandan istahaleleri (dönüşümleri) düşünülebilir.






 
Bu site Kültür ve Turizm Bakanlığı Bilgi Sistemleri Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanmıştır.
Bu sayfa 1884 kez gösterilmiştir.