TÜRK HALK OYUNLARI
KATALOĞU HORUS DEPMEK:
Horus kelimesi
mutlak surette Yunanca'dır. Hora kelimesiyle tesadüfen andırıştığı için onun da
Rumca olduğu sanılmışsa da Türkçe'deki hora, Horan'dan kısaltma hor daha da kısa
söylenişidir. Eski metinlerimizde horus depmek nâdiren geçmiş, Türkçe hora
depmek birlemişinin yardımcı fiili horus kelimesinde de eklenmiştir. Evliya Çelebi,
horus depmek ve hora depmek tabirlerinin ikisini de bir tutarak aynı bahiste
(konuda) kullandı! Bu itibarla tepmek
fiili de tapmaktan (tapınmak anlamıyla) muhaffıf (üretilmiş) olabilir. Nevşehir
köylerinde "hora dapmak" derlerse de bunu Türk oyunları hakkında kullanmazlar;
hor' tapmak (?). Hıristiyan
horuslarında ana figür tepinmektir. Havaları bambaşkadır. Aksak ölçüleri
kullanmazlar. Davul - zurnayla pek nâdiren oynadıkları zaman Türk sıra
oyunlarını farkında olmadan taklit ediyor sayılırlar. Ayak figürleri
irticalîdir. Rumeli ve Ege
adaları Ortodoks Çingeneleri arasında davul - zurnacılar vardır. Hıristiyan köy
düğünlerinde onlar horus havaları çalar. Türk sıra
oyunlarında tepinmek unsuru hoş görülmediği için bar tepmek, halay tepmek, horan
tepmek, sözleri de kullanılmaz. Oyun tepmek, zeybek tepmek, denildiği hiç
işitilmemiş ve yazılmamıştır. Hor itmek, hora oynamak denildiği olur.
|