Harput Ve Diyarbakır'da Oyun

TÜRK HALK OYUNLARI KATALOĞU

HARPUT VE DİYARBAKIR'DA OYUN:

Bu yörenin oyunları, yollarla bağlı bulundukları yakın şehirlerin oyun çeşitleriyle müv'zilik (paralellik, benzerlik) arz ederler. Kısmen Erzurum barlarını, yukarı halayları, Van ötelerinin "har" denilen bir çeşidini bilen Harputlu (Elazığ" oyuncular vardır. Ayrıca, bir kaçar köylük bucaklarda daha da oralık çeşitlerle karşılaşılabilir. Oralardan geçen bir yolcuya, üstelik para da varsa, ha dediğin anda mevkiin (yerin, yörenin) oyunlarından gösterebilmelerine imkân yok gibidir. Zira; üç - beş erkek oyuncu tedarik etseler bile, bu sefer davul - zurnacıları başka bucaktan getirmek gerekir. Bucaklar için keyfiyet (durum) hemen daima bu merkezde olup düğün - dernek, bayram gibi en çok hazırlıklı ve iyi giyimli vesilelerle oyunları tabiî dekor içinde seyretmek yabancı veya taşralı için mümkün olur. Bu bölgeden olarak İstanbul'da kalıp çalışan delikanlıların bilhassa Sirkeci ve Çarşıkapı taraflarında kendi işçi kahveleri vardır. Yazlara düşen Ramazan gecelerinde bu kenar kahveh'nelerinin arka bahçelerinde davul - zurnalarıyla toplaşıp kendi memleket âdetlerince saatlerce halay çekip bar tutarlar.

Harputlular, birkaç halay çeşidini peşi peşine almaya "halay faslı" diyorlar.

Mardin yöresinde sıra oyununa "hor depmek" dedikleri bazen vaki imiş. Mübadeleye (karşılıklı değiştirme) kadar o t'biri yalnız Hıristiyan sekene (yerleşik halk) kendi oyun çeşitleri hakkında kullanırlardı. Kelime, onlardan, nâdir yaşlılar kulağında kalmıştır.

Harput Düğünlerinde: Oğlan evinde erkekler için kına gecesinin âdet ve eğlenceler göreneğinden olarak zamanımıza kadar oyunların yeri 13. merhalede (aşamada) harekete geçer ki safhaların sayısı 28'dir. Yani erkân sırasının tam ortasına oyunlar faslı girer. 12. Merhalede türküler faslı Elazığ Peşrevi "Paşa Göçtü" ile girip söylenip sazlar sustuktan sonra şu oyunlar dizilenir:

A. Münferid Oyunlar:

1. Çayda çıra, 2. Çiftetelli, 3. Fida ve Esmer, Necibe gibi diğer münferid (tek, kendi başına) oyunlar.

B. Kol Oyunları: (Birlikte dizi halinde oynananlar)

1. Ağırlama, 2. Halay ve Dik Halay, 3. Üç Ayak ve Üç Ayak Üstü, 4. Güvercin, 5. Tamzara, 6. Lele Nuri, 7. Fatmalı, 8. Çıkçıko, 9. Oğlan Beni Sudan Geçir, 10. Aman Urum Kızı, 11. Çapık, 12. Delilo. 13. Bıçak Oyunu (Elazığ Zeybeği), 14. Deve Oyunu, 15. Kalkan - Kılıç.






 
Bu site Kültür ve Turizm Bakanlığı Bilgi Sistemleri Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanmıştır.
Bu sayfa 1470 kez gösterilmiştir.