Erzurum Oyunları

ERZİNCAN OYUNLARI:

Erzincan merkezinde kadınlara mahsus olarak Sedir Kenarı, Çayırın Ten Yüzünde ayrıca iki kadın tarafından yürütülen Bezdik Oyunu, kadın erkek iki kişilik Karşılama (ki oturak oyunlarındandır), 2-20 kişilik davul zurnalı Düz Bar, kadınlara mahsus Hürünü Oyunu vardır. Köylerden meselâ Ciminli köyünde Eminem ve Çil Keklik oyunları gün görmüştür.

Kemah'ın Kerer köyünde davul zurna desteğinde yürütülen ve yerin genişliğine göre 5-10 kişi tarafından Temürağa veya Düz Ayak oynanır. Tan köyü halkınca Düz Ayak ve Karşılama kez' oynanılır.

Yukarı Mahalle köyünde 3-10 erkekle ve sazla Efeler Oyunu yürütülür. Yarı sportif mahiyette olarak Bucu Oyunu bazı köylerde hâlâ tanınıyor.

Bektaşilikle yüzyılları aşan köylerde kadınlı erkekli oyun göreneği şimdi folklor orijinalliği halinde günümüze intikal etmiş bulunuyor.

Erzincan'ın kuzeybatısına düşen Şebinkarahisar (Şarki Karahisar)'da bir Tamzara oyunu bilhassa var ve tanınmıştır. Önce yayılmış ve sonra çeşitlenmiş oyunlardan biridir. Tamzara oyununu Harput, Eğin ve kuzeyden Giresun bölgeleri hep bilirler. Fakat, yayıldıkça çeşitlenmeye uğradığında da hiç şüphe yoktur. Yer adı olarak Tamzara, Şarkî Karahisar'ın kuzeyine düşen on altı kadar köylük ve dağlıklar arasına düşen bir bucaktır.

Erzincan'da Bayburt ve Trabzon oyunlarının etkisi tanınmıştır. Elazığ, Malatya, Sivas, Erzurum ve hatta Kars'tan da hatıralar edinip yaşatmıştır.

Halay Anadolu'nun her yerinde vardır. Kürt, bir avuç idiyse, Halay bilakis Anadolu ölçüsündedir. Gezgin bir iki oymağa gelince, bunlar obalılardır. Meselâ Şakaklılı denilenlerin lehçesi bir hoş olmakla beraber Türkçe'nin bir şivesidir. Kürt değil, göçebedirler. O bölgede yerleşik halk Alevî geleneğini yürütmüş olup Türk'türler. Bektaşiler de k'milen Türk'tür. Kuro Kürtleri dağlarda yaşayıp yazın göçebe olurlar. Mezhep çatallanmışlığına rağmen bütün sekene (oturanlar, yerleşmişler) Horasan tarafından gelme ve Turanlı aslındandırlar.

Tanınmış oyun meraklıları zamanımızda ancak düğün, bayram gibi özenli vesilelerde dikkatle eskiye uygun millî yerli elbiseler giyindikleri için, başka arkadaşlık toplantılarında şundan bundan oyun resimleri çekilmemelidir. Çünkü göz için pek karışık ve ifadesiz anlar alınmış olmaktadır. Bunlar, seyirlik değil, kendi aralarında anlar, idmanlardır.

Erzincan'ın akran arası oyun tutuşmalarında bayram ve düğünlerdeki gibi millî giyim özeni yoktur.