|
TÜRK HALK OYUNLARI
KATALOĞU DİYARBAKIR
OYUNLARI: Başlıca
çeşitleri şunlardır: 1. Neni: 4-6
kişiden 15 kişiye kadar toplulukla oynanır. Pek özellikli geçen Diyarbakır
düğünleri bu Halaysız olmaz. Düğün evinde sıra sıra kadınlı erkekli Halay çeker,
maya söylerler. 2. Delibe: Buna Üç
Ayak da denir. Ayak seyir ve vuruşları oyun boyunca öyle çabuk ve tüy gibi
yeğnik geçer ki seyredenler oyuncunun üçüncü bir ayağı olduğu vehmine
(kuşkusuna) kapılır gibi olurlar. Koçeri adlı başka bir oyun Delibe'nin iki
ayaklısıdır, yani yavaştır. 4-10 kişi kol kola girip mendil sallayarak oynarken
şu türküyü çağırırlar: Dama çıkmış bir
güzel
Damın etrafın gezer
Elinde bir deste gül
Kendi gülünden
güzel 3. Giranî: Buna
Esmer Oyunu da derler. Oyun boyunca davul zurna hem esmer güzeli Diyarbakır
dilberlerine yakılan bir hoyratın nağmelerini dizeler, hem de oyunculara
kılavuzluk eder: Esmer bugün
ağlamış
Ciğerini dağlamış
Kara kaşın üstüne
Siyah puşu
bağlamış Diyarbakır'ın
yukarıda sayılan halaylarından başka şunlar gibi çeşitleri de vardır: Durik (iki
ayaklı Halay), Goncut, Çepik, Çaçan, Keçik'ni... Cümlesi Halay
tipindedirler. Kıyafet:
Şalvar, gömlek
(mintan) ve cepkenden ibarettir. Başta çevre ve puşu bulunur. Ayakkabı yerine
hafif bir yemeni giyerler. Alay, Esmer, Çepik
(ki "alkış" demektir), Çaçan. Bu sonuncunun sözleri şöyle başlar: Ay doğar sini sini
Sevmişem birisini
|